Boćwinka - Neu Freudenthal







Postanowiliśmy razem z Małgorzatą utworzyć podstronę o jej rodzinnych stronach, bo myślę, że na pewno warto przedstawić naszym Czytelnikom ten piękny zakątek niedaleko Giżycka.
Boćwinka to nieduża wieś sołecka położona w gminie Kruklanki.











































Mała niespodzianka- Boćwinka z lotu ptaka!



Taka mała aktualizacja na temat Boćwinki- seria zdjęć Małgorzaty z tej uroczej wioski. Niegdyś te zdjęcia były fragmentem pokazu slajdów, które niestety Blogspot raczył usunąć. Miałem jednak kopię tych zdjęć i je teraz przypominam.

























































Przedwojenna mapa tych okolic.



















Znacznie dokładniejsza przedwojenna mapa Boćwinki.
















Jak już wspominałem wieś ta położona jest na płd. wsch. od  Kruklanek. Malowniczo położona wśród licznych jezior, co dodaje jej uroku i kolorytu. Wieś ta liczyła w 2010 roku 203 mieszkańców.
Trochę o historii tej miejscowości.
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1554 r. starosta Jan Pusch sprzedał trzy łany na sołectwo Łukaszowi Lipińskiemu z Pisza. W zamian zobowiązał się on do założenia wsi czynszowej na 30 łanach oraz do konnego udziału w polowaniach. Osadnicy otrzymali dziewięcioletnią wolniznę. Wieś w tym okresie występowała pod nazwami Neufreudenthall, Neufredeland, Neufreudenthal.
Z czasem wieś nieco się powiększyła i w XVII w. obejmowała obszar 34 łanów. Boćwinka należała do parafii ewangelickiej w Kruklankach. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII w.; zmarła wówczas połowa mieszkańców (103 osoby).
Szkołę we wsi założono w 1817 r. W połowie tego samego stulecia uczęszczało do niej 72 uczniów.
Wg starej niemieckiej kroniki w roku 1871 do szkoły uczęszczało już 120 dzieci- 58 dziewcząt i 62 chłopców.







 W kolejnym niemieckim dokumencie jest sporo statystyk kościelnych o liczbie wiernych i inne ciekawostki. Tekst wymaga odczytania i przetłumaczenia, co mam zamiar zrobić.


















Wg zapisu w niemieckiej kronice wieś Neu Freudenthal nazywana też była jako Pozwincken. Być może dlatego też obecna nazwa nawiązuje do tego zapisu. W roku 1785 wieś miała 24 dymy. Należała do królewskiej domeny Popioły. W roku 1818 miał już 32 dymy i 162 mieszkańców.
Wiemy na pewno na podstawie powyższego tekstu, że w 1828 roku we wsi zamieszkiwały 43 rodziny.
Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie już wiosną 1946 r. jako placówkę ośmioklasową; organizatorką szkoły była Wiktoria Dąbrowska.
W latach 1954–1972 wieś była siedzibą gromady, w skład której wchodziły sołectwa: Jurkowo, Możdżany, Sołtmany i Żywy.  W latach 60-tych otwarto tu urząd pocztowy i sklep spożywczy.
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
  • 1857 – 297 osób
  • 1910-  335 osób
  • 1925 – 315 osób
  • 1933 – 326 osób
  • 1939 – 283 osoby 
 Jedynym zabytkiem są pozostałości po dawnym cmentarzu ewangelickim.
Z innych ciekawostek można podać fakt, że w okresie od 1 lipca 1818 roku do 1945 roku Boćwinka była siedzibą gminy wiejskiej. Od 28 czerwca 1946 roku jest sołectwem.
Boćwinka znana była przed wojną jako Neu Freudenthal.
Z historią Boćwinek, zapewne mniej znaną niewtajemniczonym, wiąże się fakt wyjazdu byłych mieszkańców tej wsi- rodziny Walcker w roku 1885 do Dakoty w USA. Ojciec tej rodziny Jakob Walcker urodził się 18 stycznia 1842 roku w Boćwince ( Neu Freudenthal) wraz ze swą zoną Magdaleną i ośmiorgiem dzieci osiedlili się w McPherson County.





















Jeśli chodzi o czasy teraźniejsze i wygląd wsi, mam nadzieję, że we współpracy z Małgorzatą niebawem opublikujemy serię zdjęć z tej ciekawej miejscowości.

Trochę informacji wg dokumentu pn. " Plan odnowy miejscowości Boćwinka na lata 2009- 2015" o wsi, niektóre są podobne do podanych przeze mnie.

"Pierwsze zapiski dotyczące wsi Boćwinka pojawiły się w 1554 roku. Ten sam co i w Kruklankach starosta węgorzewski Jan Pusz sprzedał Łukaszowi Lipińskiemu trzy włóki gruntu powierzając mu jednocześnie założenie wsi na dodatkowych 30 włókach ziemi. Uzgodniono, że nowi osiedleńcy będą korzystać z dziesięcioletniej wolnizny. Jak można sądzić z samego polskiego nazwiska sołtysa, osiedlali się tu przeważnie Polacy.
W XVII wieku zmieniono nazwę wsi na Bodschwinken. W 1710 roku również tę wieś opanowała dżuma, wówczas zmarła tu połowa ludności- 103 osoby.
Szkołę zorganizowano tu dopiero w 1817 roku, uczęszczało do niej 72 uczniów, jednak już po kilkunastu latach zaczęto w tej szkole germanizować młodzież i stopniowo wprowadzać język niemiecki.
Przed uwłaszczeniem chłopów i zniesieniem poddaństwa Boćwinka była wsią królewską. Ze spisu powszechnego w roku 1855 wynikało, że we wsi mieszkały 354 osoby. W okresie międzywojennym ludność niemiecka masowo emigrowała na zachód Niemiec poszukując tam pracy w rozwijającym się przemysle, dlatego też wg spisu z 1939 roku, wieś liczyła tylko 284 mieszkańców.
Szkoła miała tylko jednego nauczyciela i 53 uczniów."

Mapa Boćwinki ( Neu Freudenthal) z 1944 roku. Ciekawe czy układ ulic i domów był taki sam jak dziś?



















Kolejne dwie mapki Neu Freudenthal.































Rosyjska mapa z Neu Freudenthal z 1846 roku!




















Lista żołnierzy z Neu Freudenthal, którzy zginęli na frontach i wojny światowej.

Borchert  Franz, zginął 11 czerwca 1918
Borczym Gustav, zg. 31 lipca 1918
Burrack Otto, zg. 23 kwietnia 1915
Böffel Emil, zg. 22 września 1915
Deutschmann Gustav, zg .5 czerwca 1919

Friedel August, zg. 7 czerwca 1918
Gorny Franz, zg. 15 września 1915
Grenz Emil, zg. 14 grudnia 1916
Grenz Richard, zg. 24 lipca 1915
Grigo Johann, zg. 5września 1915
Hundsdörfer Adolf, zg. 7 września 1915
Karlisch Franz, zg. 30 października 1915
Koschorreck Julius, zg. 19 lipca 1915
Koschorreck Richard, zg. 12 stycznia 1915
Krafft Friedrich, zg. 17 lutego 1915
Kruczynna Gustav, zg. 12 listopada 1917
Losch Friedrich, zg. 3 stycznia 1915
Matheus Emil, zg. 25 stycznia 1917
Meyer Theodor, zg. 28 lipca 1915
Mrotzeck Johann, zg. 23 lutego 1915
Myska Karl, zg. 9 listopada 1915
Seydlitz Albert, zg. 13 lipca 1918
Seydlitz Gustav, zg. 8 maja 1916
Tiedemann Otto, zg. 23 czerwca 1915
Wilkanowski Johann, zg. 4 lutego 1916
Wilkanowski Johann, zg. 29 czerwca 1917
Zubyn Ferdinand, zg. 6 lutego 1918


Oto skany sprzed ponad 200 lat dotyczące wkładu mieszkańców mieszkańców Neu Freudenthal w funkcjonowanie parafii ewangelickiej w Kruklankach.
Lista za rok 1731.












































































Trochę o genealogii z Boćwinki, a właściwie z Neu Freudenthal. Znalazłem zapisy o metrykach urodzenia byłych mieszkańców Boćwinki:



Strona 199, nr aktu: 10
urodzony- Carl Eduard, płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- kątnik Carl Eduard Wnuck
matka- Wilhelmina Platz
data urodzenia- 11 styczeń 1861


Strona 199, nr aktu: 18
urodzony- August, płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- murarz Gottlieb Meyer
matka- Amalie Badzio
data urodzenia- 15 styczeń 1861


Strona 199, nr aktu: 13
urodzony- Mine, płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec -losmann Mathis Jask
matka- Marie Pruss
data urodzenia- 22 styczeń 1861


Strona 299, nr aktu: 110
urodzony- Marie, płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec-Hermann Klein
matka- Mine Jedamczik
data urodzenia- 23 styczeń 1861


Strona 199, nr aktu: 27
urodzony- Johann, płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Michael Boeffel
matka- Lotte Chorosch
data urodzenia- 2 luty1861


Strona 199, nr aktu: 33
urodzony- Maria, płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Jacob Bolz
matka- Caroline Kitko
data urodzenia- 9 luty 1861


Strona 200, nr aktu: 105
urodzony- August Hermann płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Gottlieb Dembowsky
matka- Caroline Stadie
data urodzenia- 1 maj 1861


Strona 200, nr aktu: 99
urodzony- Emilie Auguste, płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- nauczyciel Carl Molks
matka- Henriette Molz
data urodzenia- 4 maj 1861

Strona 200, nr aktu: 102
urodzony- Marie, płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Losmann Michael Kruczyna
matka- Juste Wilkanowsky
data urodzenia-9 maj 1861

Strona 200, nr aktu: 101
urodzony- Jacob, płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Carl Gorny
matka- Regine Borzym
data urodzenia-10 maj 1861

Strona 200, nr aktu: 119
urodzony- Carl Eduard płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- losmann Eduard Onesat
matka- Justine Kruczyna
data urodzenia-10 czerwiec 1861

Strona 200, nr aktu: 175
urodzony- Carl, płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec-losmann Johann Wilkanowski
matka- Lotte Wernitz
data urodzenia-16 sierpień 1861

Strona 201, nr aktu: 182
urodzony- Carl, płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- kątnik Michael Hoffmann
matka- Louise Kruczyna
data urodzenia-
27 sierpień 1861

Strona 202, nr aktu: 219
urodzony- Catharine, płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Michael Wilkanowski
matka- Caroline Matthaeus
data urodzenia-
23 listopad 1861


Strona 202, nr aktu: 220
urodzony- Johann, płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Gottlieb Mathaeus
matka- Charlotte Goldak
data urodzenia-11 grudzień 1861



Strona 17, nr aktu: 8
urodzony- Maria płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Johann Tiedemann
matka- Lotte Kolipost
data urodzenia-25 styczeń 1863
swiadkowie- Johann Behrendt
- Caroline Behrendt

Strona 17, nr aktu: 8
urodzony- Maria płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Martin Bolz
matka- Caroline Volkmann
data urodzenia-27 styczeń 1863
świadkowie - Ludwig Waschkuhn
- Caroline Waschkuhn


Strona 18, nr aktu: 162
urodzony- Gottlieb płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Johann Kazanowski
matka- Juste Grzeszczik
data urodzenia-27 marzec 1863
świadkowie - Ludwig Trzeciak
- Regine Trzeciak


Strona 18, nr aktu: 74
urodzony- Carl płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Jacob Kruczyna
matka- Louise Murach
data urodzenia-8 kwiecień 1863
świadkowie- Michael Windt
- Lotte Windt


Strona 18, nr aktu: 87
urodzony- Eduard płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- instmann Jeduard Onusat
matka- Juste Kruczyna
data urodzenia-25 kwiecień 1863
świadkowie - Carl Tiedemann
- Carl Kruczyna
- Trine Kruczyna

Strona 18, nr aktu: 92
urodzony- Mine płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- Wirth Johann Hoffmann
matka- Trine Klimmek
data urodzenia- 5 maj 1863
świadkowie - Juste Statz
- Regine Lempio
- Fritz Hoffmann




Strona 18, nr aktu: 87
urodzony-Auguste płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- losmann Samuel Kordzec
matka- Ewa Moczkowski
data urodzenia-1 maj1863
świadkowie - Ludwig Gorny
- Ida Ritter
- Caroline Ritter

Strona 19, nr aktu: 134
urodzony-Caroline płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- losmann Matthis Pospiech
matka- Catharina Preiss
data urodzenia-26 czerwiec 1863
świadkowie -Johann Matthaeus
- Mathilde Matthaeus
- Mine Matthaeus


Strona 19, nr aktu: 141
urodzony-Johann płeć męska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- instmann Samuel Szylak
matka- Jette Konopka
data urodzenia-28 lipiec1863
świadkowie - Johann Matthaeus
- Justine Matthaeus
- Fritz…


Strona 19, nr aktu: 142
urodzony-Wilhelmine płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- wirth Carl Gorny
matka- Regine Borzym
data urodzenia-30 lipiec 1863
świadkowie -Jacob Wilkanowski
- Regine Wilkanowski

Strona 19, nr aktu: 166
urodzony-Juste płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- wirth Johann Rapien
matka- Maria Mrocek
data urodzenia-7 sierpień 1863
świadkowie -Friedrich Mrocek
-Lotte Tiedemann
- syn Carla Tiedemann

Strona 19, nr aktu: 134
urodzony-Auguste płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- stolarz Johann Schweiger
matka- Catharine Mitzka
data urodzenia-14 sierpień 1863
świadkowie -Johann Rapien
- Maria Rapien
- Carl Mitzka


Strona 20, nr aktu: 191
urodzony-Maria płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- kątnik Michael Boeffel
matka- Charlotte Chorosch
data urodzenia-23 sierpień 1863
świadkowie -Friedrich Saborowski
- Louise Saborowski
- Catharina Saborowski

Strona 21, nr aktu: 220
urodzony-Charlotte płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- kątnik Michael Hoffmann
matka- Louise Kruczyna
data urodzenia-23 sierpień 1863
świadkowie -Fritz Hoffmann
- Johann Hoffmann
- Trine Hoffmann


Strona 21, nr aktu: 236
urodzony-Therese Emilie płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- nauczyciel Carl Molks
matka- Heinriette Bolzio
data urodzenia-28 sierpień 1863
świadkowie -Heinriette Sohwilo
- Charlotte Hundsdorfer
- Heinriette Brzoska

Strona 22, nr aktu: 269
urodzony-Wilhelmine płeć żeńska
miejsce urodzenia- Neu Freudenthal
ojciec- losmann Ludwik Guzewski
matka- Mine Preiss
data urodzenia-23 sierpień 1863
świadkowie -Ludwig Fryczewski
- Regine Fryczewski



Metryki ślubów z Boćwinki- wypisy.

 
Strona 4, akt 22
pan młody- Jacob Kostrzewa, lat 27
panna młoda- Louise Fischer lat 23
data- 10.11.1834


Strona 17, akt 10
pan młody- Michael Mucha , lat 25
panna młoda- wdowa Juste Kruczinna z d. Goldak, lat 27
data- 22.05.1834


Strona 18, akt 30
pan młody- Samuel Kuklinski, lat 23
panna młoda- Katharina Kruczinna lat 23
data- 28.12.1835


Strona 18, akt 29
pan młody- Johann Reichfeldt, lat 33
panna młoda- rolniczka Esthera Kruczinna z d. Karlisch, lat 46
data- 28.12.1835

Strona 37, akt 30
pan młody- Jacob Borzim, lat 34
panna młoda- Lotte Mattheus lat 22
data- 26.12.1836


Strona 55 akt 19
pan młody- Jacob Czepull, lat 26
panna młoda- wdowa Lotte Konopka z d. Słapio, lat 36
data- 16.12.1838


Strona 94, akt 20
pan młody- Fritz Mucha, lat 32
panna młoda- Louise Reichmann lat 25
data- 21.04.1840

Strona 94, akt 24
pan młody- Andreas Grigo, lat 25
panna młoda- Lotte Lemke, lat 23
data- 21.04.1840

Strona 94, akt 48
pan młody- rolnik, wdowiec, Jan Reichwald, lat 39
panna młoda- Catharina Pospiech lat 21
data- 28.12.1840


Strona 94, akt 49
pan młody- Ludwig Trzeciak, lat 36
panna młoda- wdowa Regine Karlisch z d. Siedlenski lat 23
data- 28.12.1840


Strona 108, akt 14
pan młody- wdowiec Paul Wilkanowski, lat 46
panna młoda- Regine Grigo lat 28
data- 14.03.1841


Kolejne materiały genealogiczne dotyczące byłych mieszkańców Boćwinki, które pozyskałem z drzew genealogicznych ogólnie dostępnych.

Jacob Deibert urodzony 31 marca 1831 roku we wsi Łymańskie koło Odessy, ożenił się 5 lipca 1855 roku w Grossliebenthal, zmarł w Boćwince 25 lutego 1878 roku.

Aleksandra Wysocka z domu Racis, urodzona 15 grudnia 1897 roku, zmarła 24 lipca 1982 roku w Boćwince, córka Kajetana i Anny z domu Glińskiej.

Ludwig Blank, urodzony 13 sierpnia 1905 roku w Boćwince, zmarł 23 listopada 1978 roku w Berlinie- Lichtenrode, syn Augusta i Friederike Baginski.

Israel Isidor Michalowski urodzony 26 kwietnia 1863 roku w Boćwince, zmarł 10 marca 1937 roku , żona Adele z domu Rhee.

Albert Matiszik urodzony 4 kwietnia 1887 roku w Boćwince, zmarł 12 lutego 1956 roku w Gütersloh, syn Levina i Henriette Ray.

Berta Wenghofer urodzona 14 września 1887 roku w Boćwince, zmarła w grudniu 1951 roku w Schauen w Niemczech.

Helene Fuchs z domu Deibert, urodzona 12 maja 1876 w Boćwince, zmarła 27 marca 1948 roku w Wichita Falls w Teksasie, w USA.

Katharina Rall z domu Weber urodzona w Boćwince 9 września 1831 roku, zmarła w Alisowce koło Odessy w 1930 roku.

Jan Jakub Bergman urodzony 26 lipca 1811 roku w Boćwince, syn Karla i Anorty Alwast, żona Amalia Heinung.

Emil Ernst Stielau urodzony 25 czerwca 1868 roku w Boćwince, zmarł 14 września 1945 roku w Hagenow w Meklemburgii.

Antoine Guibert urodzony w 1832 roku w Boćwince, zmarł w Sete we Francji.

Celestin Revel urodzony w Boćwince w 1841 roku, zmarł w Sete we Francji.

Marie Gueguen urodzona w Boćwince w 1832 roku, zmarła w 1876 roku Lamballe we Francji.

Rock Mouliner urodzony w 1840 roku w Boćwince, zmarł w Sete we Francji w 1872 roku.

Zwróćmy uwagę na ostatnie cztery osoby, to Francuzi urodzeni w Boćwince na przestrzeni 10 lat. Ciekawe jak się oni tam znaleźli? Czyżby pozostali tam po kampanii napoleońskiej, to znaczy ich rodzice? Nigdzie nie znalazłem informacji o potomkach francuskich żołnierzy w tej okolicy.





























































































































Brak komentarzy:

Prześlij komentarz