Książę Ogiński.

 W trakcie indeksacji parafii wiejsiejskiej trafił się nam taki oto rarytas- metryka ślubu księcia Tadeusza Ogińskiego z Marią Borewicz. Obie osoby były nad wyraz dystyngowane, ale o tym później. Chciałbym w całości przedstawić Wam komplet dokumentów czyli zapowiedzi samego aktu małżeństwa, a to po to, abyście zobaczyli jak bardzo rozwlekłe były metryki ślubne miedzy 1808 rokiem a połowa XIX wieku. Utrapienie dla genealoga!

Najpierw jednak przedstawię zapisy o zapowiedziach przedślubnych. W tamtym czasie obowiązywał przepis o obowiązku ogłoszenia tylko dwóch zapowiedzi.

Oto treść pierwszej zapowiedzi. Starałem się zachować ówczesną pisownię.

" Roku tysiącznego Ośmsetnego dwudziestego piątego dnia ośmnastego miesiąca września w Niedziele, My Proboszcz Wiejsiejski, sprawuiący obowiązki Urzędnika Stanu Cywilnego Gminy Wiejsiejskiej Obwodu Seyneńskiego w Woiewództwie Augustowskim, udawszy się pod drzwi Główne wniścia, do Naszego Domu Gminnego o godzinie dwunastej w południe donieśliśmy i ogłosiliśmy po pierwszy raz iż zaszło przyrzeczenie małżeństwa między Jaśnie Oświeconym Xięciem Tadeuszem Antonim Michałem Leonem czterech imion de Kozielsk Ogińskim, maiącym lat dwadzieścia siedm Jaśnie Oświeconego Michała de Kozielsk Ogińskiego Xiecia i Izabelli z domu Lasockiej Małżonków Podskarbich Wielkich Litewskich synem z jednei- a Jaśnie Wielmożną Maryą z Baronów Rönnów Borewicz, Sędziną wdową mającą lat dwadzieścia siedm, Jaśnie wielmożnego Felixa de Rönne i Antoniny z Giełgudów Małżonków córka z drugiej strony, która to zapowiedź po przeczytaniu oney głośno i przybita została na drzwiach domu Gminnego czego Akt spisaliśmy. Xiądz Łukasz Zubrzycki Urzędnik Stanu Cywilnego."

"Roku Tysiącznego Ośmsetnego dwudziestego piątego dnia Pierwszego Miesiąca Października- Przed nami, Proboszczem Wiejsiejskim Powiatu Seyneńskiego w Woiewództwie Augustowskim stawili się: Jaśnie Oświecony Tadeusz Antoni Michał Leon czterech imion Xiąże de Kozielsk Ogiński, kawaler maiący lat podług złożonej Metryki wyiętey z ksiąg Kościoła Brujeńskiego ( ?)- dwadzieścia siedm, Jaśnie Oświeconego Michała Xięcia de Kozielsk Ogińskiego, Senatora Państwa Rosyjskiego i Izabelli z domu Lasocka Wlatyńków (?) Podskarbich wielkich Litewskich, syn zamieszkały w Wiejsiejach- Tudzież Jaśnie Wielmożna Marya z Baronnów Rönnow i Antoniny z Giełgudów dziedziców dóbr Światoszyna i Renowa Małżonków córka: wdowy Borewicz, Sędzina Trybunału Cywilnego Woiewództwa Augustowskiego, dowodząca wyiętą Metryką z ksiąg Kościoła Balwierzyskiego, że ma lat dwadzieścia siedm, zamieszkała w majętności Klujwach. Strony stawaiące żądają abyśmy do ułożonego między nimi Obchodu Małżeństwa przystompili, którego zapowiedzi uczynione były przede drzwiami naszego Domu Gminnego, to iest Pierwsza dnia ośmnastego miesiąca września, druga dwudziestego piątego o godzinie dwunastej w południe Niedzielami, i że zaślubiona Marya Borewicz Sędzina Trybunału iest zamieszkała  w Gminie i Parafii Seyneńskiej, przetto i w Gminie tameyszey wyszły zapowiedzi przedślubne, iak Akt Urzędnika Stanu Cywilnego Gminy Seyneńskiej zatwierdza. Gdy o zatamowaniu Rzeczonego Małżeństwa uwiadomieni nie zostaliśmy w wyrażonych gminach, przychylaiąc się zatem do żądania stron przyiąwszy Akt Uszanowania zdziałany przez Notaryusza Powiatu Seyneńskiego  pod dniem dwudziestym dziewiątym Miesiąca Września Roku Tysiąc Ośmset Dwudziestego Piątego- Jaśnie Oświeconego Xięcia Tadeusza de Kozielsk Ogińskiego wstempuiącego w związki małżeńskie- a zaś Maryą z Baronów Rönnów Borewicz od takowego Aktu Uszanowania Prawo uwalnia, po przeczytaniu wszystkich stosujacych sie do tego Aktu Papierów i Działu Szóstego w Tytule Kodexu Cywilnego o Małżeństwie, zapytaliśmy sie przyszłego małżonka i przyszłej Małżonki, czyli chcą połonczyć się ze Sobą Związkiem Małżeńskim? Na co gdy każde z Nich oddzielnie odpowiedziało iż taka jest Ich wola. Ogłaszamy przetto w Imieniu Prawa, że Jaśnie Oświecony Tadeusz Antoni Michał Leon czterech imion Xiąże de Kozielsk Ogiński i Jaśnie Wielmożna Marya Tekla Franciszka trzech imion z Baronów Rönnow Sędzina Trybunału Cywilnego Woiewództwa Augustowskiego wdowa, są połączeni z sobą węzłem małżeństwa, czego wszystkiego Akt spisaliśmy w przytomności Jaśnie Oświeconego Xięcia Xawerego de Kozielsk Ogińskiego liczącego lat dwadzieścia pięć, rodzonego brata wstępującego w związki małżeńskie Xięcia Tadeusza de Kozielsk Ogińskiego, zamieszkałego w stolicy Królestwa w Warszawie, Wielmożnego Ludwika Mioduszewskiego dziedzica maiętności zwaney Komoruńce w Obwodzie Seyneńskim położoney, maiącego lat dwadzieścia pięć, niemniej Wincentego Lutkiewicza Administratora maiętności Kleywy i Woyta Gminy liczącego lat trzydzieści i Kacpra Romanowskiego maiącego lat dwadzieścia pięć- Pisarza Powiatowego, obydwóch zamieszkałych w Kleywach. Poczem ninieyszy akt przeczytany i przez wyrażone w Akcie Ossoby czy świadków podpisany został. Tadeusz Xiąże z Kozielska Ogiński z Rönne Maryia Borewicz. ( podpisy...) "

Jak to u nas często bywa, jest ciąg dalszy na temat księcia Tadeusza Ogińskiego. Otóż zmarł on w 1844 roku w Wiejsiejach w wieku 46 lat.

Tadeusz Ogiński zmarł dnia 21 lutego 1844 roku w Wiejsiejach w wieku 46 lat. Zgon jego zgłosili: wójt gminy wiejsiejskiej i rządca dóbr wiejsiejskich JPan Piotr Bartolewski i były rządca tychże dóbr JPan Dominik Jankowski. Pozostawił owdowiałą żonę księżnę Marię. 

Tadeusz Ogiński był synem znanego kompozytora Michała Kleofasa Ogińskiego i Izabeli Lasockiej. Urodził się w 1798 roku. Ojciec jego Michał Kleofas Ogiński tak pisał o sobie w swych pamiętnikach:

" Urodziłem się 25 września 1765 roku w należącej do rodziców wsi Guzów, w województwie rawskim, starostwie sochaczewskim, siedem mil od Warszawy. Ojciec mój, Andrzej Ogiński, pod koniec życia wojewoda trocki, a gdy się urodziłem- starosta oszmiański, miecznik Wielkiego Księstwa Litewskiego i kawaler orderów polskich, opuściwszy Litwę osiadł w Polsce, gdzie ożenił się z wdową po staroście guzowa- Potockim. Matka moja Paulina, urodzona hrabianka Szembek, po raz pierwszy wyszła za mąż za Potockiego, który zaledwie po roku uczynił ją ponownie wdowa. W końcu została żoną mego ojca- Ogińskiego."

A oto treść metryki urodzenia Michała Kleofasa.

„Guzów, dnia 26 października. Dwór. Ja, Adam Markiewicz, prepozyt wiskitski, ochrzciłem dziecko, chłopca, któremu nadano imiona Kleofas Michał Franciszek Feliks Antoni Ignacy Józef i Tadeusz, Jaśnie Wielmożnych Andrzeja hrabiego Ogińskiego, miecznika Wielkiego Księstwa Litewskiego, starosty guzowskiego, i Pauli z Szembeków, prawnych małżonków. Rodzicami chrzestnymi byli Jaśnie Wielmożny Józef Siemianowski, kasztelan rawski, i Jaśnie Wielmożna Barbara z Gajewskich Radojewska, kasztelanowa inowrocławska”

Dzięki indeksowaniu parafii Wiejsieje przez Małgosię, mamy kolejny wiejsiejski wątek o Ogińskich. Tym razem trafił się nam akt zgonu Wiktorii Ogińskiej.

Może najpierw treść metryki dla tych osób, które mogą mieć problem z odczytaniem jej treści:

" Działo się w Wieysieiach dnia dwudziestego czwartego czerwca tysiąc ośmset trzydziestego roku o godzinie szóstej wieczorem. Stawili się: Wielmożny Józef Baranowski Plenipotent Jeneralny i Rządca Dóbr Wieysieje lat pięćdziesiąt sześć i Wielmożny Bonifacy Jastrzębski Wójt gminy Wieysiejskiej lat trzydzieści cztery maiący, obadway w Wieysieiach zamieszkali i oświadczyli, że w dniu tymże samym biezącego miesiąca i roku o godzinie czwartey po południu umarła Jaśnie Wielmożna Wiktorya z Xiążąt Ogińskich Hrabina Zyniew Starościna Berżnicka, Dziedziczka Dóbr Wieysiey wdowa, lat ośmdziesiąt maiąca, córka Michała i Marianny z Poźniaków Małżonków Ogińskich. Po przekonaniu się o zejściu Jaśnie Wielmożnej Hrabini Akt stawaiącym przeczytawszy wspólnie podpisaliśmy. X. Ł. Zubrzycki urzędnik s.c." ( podpisy).

Jeszcze krótka informacja naszej koleżanki z portalu genealodzy.pl  o hrabinie:

W roku 1822 Wiktoria z Ogińskich Zyniew pisze testament, w którym zapisuje swój majątek po pierwsze, synom podskarbiego Ogińskiego, Tadeuszowi i Ksaweremu, a po drugie, synom Bazylego Zyniewa, Leo i Bronisławowi, dalekim krewnym jej męża, Mateusz Zyniewa.
Chodzi o majątek Wiejsieje oraz Dumbel.

Wydaje się nam, że wątek rodziny Ogińskich z tej parafii jeszcze zapewne się pojawi...

Pojawił się nowy element dotyczący rodu Ogińskich. Oto metryka urodzenia Amelii Marii Elżbiety Ogińskiej, córki Tadeusza i Marii, urodzonej w Wiejsiejach w 1834 roku. Tym razem nie przedstawiam transkrypcji tego aktu, bo wydaje mi się, że jest wyjątkowo czytelny i pięknie napisany.

Kolejny element dotyczący rodu Ogińskich. Mamy metrykę zgonu księcia Tadeusza Ogińskiego.

Zmarł 21 lutego 1844 roku w wieku 46 lat w pałacu w Wiejsiejach. Pozostawił po sobie owdowiałą żonę Marię z Baronów Roenne.

Dalszy ciąg tropu o rodzinie Ogińskich z parafii Wiejsieje. Tym razem mamy metrykę ślubu z dnia 2 marca 1856 roku między hrabią Edmundem Krasickim, synem Leona i Michaliny Sutkowskiej z Hłuszy w powiecie kowelskim a księżniczką Gabrielą Ogińską, córką księcia z Kozielska, Tadeusza Ogińskiego. Oczywiście, jak to bywało wielokrotnie w przypadku ślubu z tzw. wyższych sfer, świadkami i asystą były naprawdę znamienite osobistości. W związku z tym, że akt jest dosyć czytelny, nie ma potrzeby dokonywania transkrypcji wymienionego aktu. Potraktujmy ten dokument jako swego rodzaju ciekawostkę historyczną ale i genealogiczną też.

Mamy kolejny dokument dotyczący rodu Ogińskich. Oto metryka ślubu wspomnianej wcześniej Amelii Marii Elżbiety Ogińskiej z 21 lipca 1867 roku z hrabią Witoldem Wołowiczem.