Nasz Czytelnik zapytał mnie, czy mamy jakąś wiedzę na temat rodziny Mizer ze wsi Mizery pod Druskienikami. Jak wiadomo, ta wieś wchodziła w skład parafii Lejpuny i wystarczy prześledzić niektóre metryki i wpisy Małgosi w Genetece, aby przekonać się, że dużo osób o tym nazwisku stamtąd właśnie pochodziło.
Co wiemy o Mizerach? Tylko tyle, co odnotowali koledzy z Jamińskiego Zespołu Indeksacyjnego: Mizery, wś, pow. sejneński, gm. i par. Lejpuny (ob.), odl. 45 w. od Sejn, ma 4 dm., 42 mk.
Wieś raczej niewielkich rozmiarów. Wydawać by się mogło, że skoro nazwisko Mizer brzmi niemal tak samo jak nazwa miejscowości, to ludzie ci mogli być właścicielami tej wioski, lub przynajmniej kiedyś nimi byli. Jak na razie nic na to nie wskazuje. Prześledziłem zapisy metrykalne z Lejpunów z różnych lat, nawet te najwcześniejsze i jak na razie nie wygląda na to, aby mieli jakieś przynajmniej ziemiańskie korzenie. Byli z reguły rolnikami, a nawet parobkami. Skąd więc to nazwisko? Doprawdy trudno to orzec.
Przykładem niech będzie ta oto metryka urodzenia z 1801 roku Macieja Mizera, syna Tomasza, pracowitego. Tomasz był rolnikiem jak zaznaczono. Nie wiadomo nawet czy był właścicielem ziemi, zapewne nie. Z reguły określenie "pracowity" oznaczało chłopa, rolnika.
Być może po przestudiowaniu ksiąg XVIII-wiecznych ich status ulegnie zmianie, ale raczej będzie tak samo. Szkoda, że jak na razie nie ma żadnego opracowania na temat historii tej wsi czy okolicy. Być może poznalibyśmy genezę powstania tej wsi i dlaczego nazwana został tak a nie inaczej.
Dosyć tajemnicza miejscowość. Na początku XX w. historyk, etnograf Zygmunt Gloger w pracy Dolinami rzek. Opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy, Warszawa 1903, wieś Mizery opisuje w następujący sposób: "Na początku wieku XIII żył w Skandynawii czy Islandyi dość głośny dziejopis, poeta i podróżnik Snorri Sturluson. On to nawiedzając Litwę Niemnem, jako jej głównym i jedynie przystępnym traktem, wspomina nadniemeńską miejscowość Misiri. Nowsi historycy nasi twierdzą, że to musi być Merecz dzisiejszy. Któż wie jednak, azali nie odmieniliby swego zdania, gdyby wiedzieli, że o trzy mile powyżej Merecza leży wioseczka zwana obecnie Mizery, którą na lewym brzegu Niemna poniżej Dzierżów mijamy.(...)". Faktem jest, że Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego wymienia Mizery jako część dóbr Lejpuny: "Dobra Lejpuny składają się z folw. Lejpuny, atynencyi Juraszyszki, jeziór Widuganki, Długie, Wilkja, Bils biały, Bils czarny, Aragis, Girwinis, Girwinajtys, Warnianis, Warninajtys; wsi Lejpuny, Werszele, Kożulańce, Czerniawka, Dłu ga, Mizery, Wolańczany, Wielkouostra, Sieńkańce, Dołgieniki, Chmielewo, Hebrowszczyzna, Wamiańce, Sołtaniszki i Druszkieniki."
OdpowiedzUsuń