poniedziałek, 23 września 2024

Neofita.

 Takiego przypadku jeszcze nie mieliśmy, dlatego z przyjemnością go prezentuję, a Małgosia czuwa nad tym, abyśmy pokazali od czasu do czasu jakąś ciekawostkę! O to właśnie chodzi! Najpierw może rzeczony akt z parafii Łoździeje.


" Roku 1813 dnia trzydziestego pierwszego miesiąca Sierpnia. Przed nami Exaktorem Pocztt. Expedytorem, zastępcą Burmistrza Miasta Łoździey, y urzędnika Stanu Cywilnego Gminy Łoździeyskiey Powiattu Seyneńskiego w Departamencie Łomżyńskim. Stawili się: Urodzony Kazimierz Oświęciński, młodzian Neoffita, ochrzczonym w roku 1808, zostający w Folwarku Obeliny na Dyspozycyi Wielmożney Hruczkowskiey oraz podług złożoney Metryki wyiętey z Ksiąg Kościoła Antokolskiego pod tytułem- Imię Piotra Xięży Kanoników Reularis, y wedle wyznania swego mający lat dwadzieścia cztery. - Tudzież Konstancya Rymaszewska, Panna dowodząca złożona przed Nami Metryką wyietą z Ksiąg Kościoł Łoździeyskiego lat dziewiętnaście. Spłodzona córką z Jey Rodziców Asystujących Szymona y Rozalyi z Saweyków Rymaszewskich Małżonków w Ralach zamieszkałych Gminy Łoździeyskiey położonych.  Strony Stawaiące żądają, abyśmy do ułożonego miedzy Niemi obchodu Małżeństwa przystąpili. Których Zapowiedzi uczynione były przed głównymi drzwiami Naszego Domu Gminnego, to jest pierwsza w Dniach Piętnastego, druga dwudziestego trzeciego miesiąca Sierpnia roku bieżącego o godzinie dwunastey w południe. Gdy o żadnym tamowaniu rzeczonego małżeństwa uwiadomieni nie zostaliśmy, y Rodzice Jey ninieyszym na obchód Małżeństwa zezwalają, przychylając się zatem do żądania Stron po przeczytaniu wyżej wspomnianych Papierów, iako też y Działu Szóstego w tytule Kodexu napoleona o Małżeństwie, zapytaliśmy się przyszłych Małżonków, czyli chcą połączyć się ze sobą związkiem Małżeńskim, na co gdy każde z nich oddzielnie odpowiedziało, iż taka jest Ich wola. Ogłaszamy w imieniu Prawa, iż Urodzony Kazimierz Oświęciński Młodzian y Konstancya Rymaszewska Panna, połączeni są z sobą węzłem małżeństwa. Czego Akt małżeństwa spisaliśmy w obecności Felicyana Czyrczyńskiego lat dwudziestu sześciu y J.P. Józefa Woruszyły, lat dwadzieścia ośm liczących Obywateli w Mieście Łoździeyach na Gospodarstwie zamieszkałych zawierającego Akt Małżeński świadkami z Jego strony. Niemniey Jana Eychlera lat dwudziestu sześciu z Professyi Tkacz y Michała Wolskiego lat dwudziestu pięciu liczących somsiadów Obywateli w Mieście tymże zamieszkałych zawierający Aktt Małżeński świadkami z Jey strony. Akt ninieyszy został stawającym przeczytany przez nas y przez wszystkich osób w Akcie wyrażonych własnoręcznie podpisany."

Myślę, że warto docenić piękno ówczesnego języka polskiego. Nie wspomnę już o bardzo obszernej i dokładnej formule samego aktu małżeństwa.

niedziela, 22 września 2024

Świadectwo zapowiedzi.

 Przez przypadek znalazłem ciekawy dokument dotyczący osoby Tomasza Czupajło z Rudziszek. Oto świadectwo zapowiedzi przedślubnych Tomasza Czupajło z 1859 roku.



niedziela, 8 września 2024

XVIII-wieczne porady...

 Chciałbym przedstawić Wam coś wyjątkowego. W pewnym opracowaniu pt. "Inwentarz wsi Gierczyce" z 1789 roku, jest kilka porad dotyczących postępowania w przypadku różnych chorób czy innych nieszczęść. Jako pierwszy przypadek wybrałem postepowanie w ratowaniu topielca. Tej metody raczej nie polecam!


" Zatopionego wydobywszy z wody trzeba go nayprzód rozebrać z sukni mokrych i obwinąć w suche i ciepłe, a naylepiej położyć w rozgrzaney pościeli, potem rozcierać ciało Jego całe zagrzaną wódką, trzeba w usta mocno dmuchać, nos zatykać, brzuch ręką naciskać, puszczać dym z tutuniu , włożyć cybuch w to mieysce gdzie się daie Enema. A gdy tylko będzie sposobność, krew puścić z karku lub z ręki. A gdy zacznie oddychać, dać mu połykać ciepłego piwa z masłem lub wody z wódką, a że może pozostać w takowym człowieku muł, piasek, błoto, więc to trzeba potem ściągaiącym wyprowadzić lekarstwem."

Jeszcze jeden przykład takiej "ciekawej" porady.


" Jak tylko kto ukąszonym zostanie od wściekłego: niech natychmiast przyłoży na ranę wilgotney ziemi lub piasku, która wyciągać będzie ślinę iadowitą. Niech potem piie po trzy razy na Dzień po trzy łyżki octu piwnego dobrze zagrzanego rozpuściwszy w nim cokolwiek masła świeżego, można użyć octu winnego mieszawszy go z wodą, ale ocet piwny iest lepszy. W niedostatku octu można użyć dozu kwaśney kapusty. Używanie octu z masłem powinno trwać przez dwa tygodnie, nie pracować, nie palić się na słońcu i wódki nie pić, a nastąpi pewne zdrowie."